تدریس حرفه بسیار جالبی است در عین حال پر چالش و دشوار که امکان بروز استرس در آن زیاد است . استرس آموزگار را می توان تجربه آموزگار از احساسات منفی ناخوشایند از قبیل خشم،ناراحتی ،اضطراب، افسردگی و عصبیت ناشی از برخی جنبه های کاری یک آموزشگاه تعریف کرد.استرس زیاد در امر تدریس می تواند نتایج ناخو شایندی به همراه داشته باشد از جمله اینکه
استرس طولانی مدت درامر تدریس باعث می شود معلم از کارش لذت نبرد در نتیجه وقت و نیروی کمتری صرف کار آموزش نماید و از کیفیت کار کاسته شود دوم اینکه معلم وقتی استرس را تجربه میکند روی کیفیت ارتباط با دانش آموزان کلاس تاثیر منفی می گذارد علاوه بر اینها استرس طولانی مدت
می تواند به بیماری منجر گردد.
از جمله نشانه ها و علائم استرس در معلمان می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- غیبت کردن ، دیر آمدن و میل به ترک سریعتر مدرسه
- کاهش بهره وری در امر تدریس به ویزه برای معلمانی که در گذشته به شدت کارآ مد بوده اند.
- بکارکیری عبارات منفی علیه خود
- نشانه ها ی جسمانی شامل سردرد و بروز مشکلات در صدا
- رعایت نکردن قوانین و مقررات مدرسه
- احساس از دست دادن کنترل شغلی یا زندگی شخصی
از جمله سؤالات جمعی که در باره استرس مطرح می شود این است که چه عواملی تولید استرس می کند؟ چرا و چگونه بعضی از افراد بیشتر تحت تاثیر استرس قرار می گیرند و دیگران می توانند در برابر آن مقاومت کنند؟
معلمان با" تیپ شخصیتی الف" که اغلب کارهایشان را با حداکثر سرعت انجام می دهند به هنگام استراحت
احساس گناه دارند، کارهایشان را به دیگری تفویض نمی کنند ،پرحرفی می کنند و همیشه در حال شتاب هستند.این عده در برابر استرس آسیب پذیرند نسبت به معلمان با" تیپ شخصیت ب" که در مجموع در برخورد با مسائل زندگی نگرش و برخورد ملایم تری دارند علاوه بر این معلمانی که منبع کنترل آنها بیرونی است یعنی معتقدند که همه چیز را عوامل بیرونی کنترل میکنند و از خود آنها کاری ساخته نیست این افراد معتقدند که نمی توانند روی اتفاقات و امور مهم زندگیشان تاثیر بگذارد و تحت تاثیر این ذهنیت وقتی با مشکل جدی روبرو می شوند احساس یاس و در ماندگی می کنند . بنابراین، این عده هم در برابر استرس آسیب پذیرترند . معلمان با شخصیت روان رنجور نیز در برابر استرس آسیب پذیرند . به علت اینکه از آستانه کوتاهی برای تهدید آمیز بودن اوضاع برخوردارند این افراد اغلب انتظار بد ترین حوادث را دارند و مدام به بسیاری از حوادث احتمالی و فرضی فکر می کنند حوادثی که ممکن است اتفاق نیفتد این قبیل افراد اغلب ناراضی اند ، زود رنج و فاقد اعتماد به نفس هستند .
علاوه بر ویژگیهای شخصیتی عوامل دیگری از قبیل تدریس به دانش آموزان بی انگیزه و مشکل دار ، شرایط کاری نا مناسب ، فشارهای زمانی و بار کاری ، مقابله با تغییراتی که در شغل معلمی وجود دارد، مسؤ لیتهای زیاد ارزیابی شده مداوم از جانب دیگران (دانش آموزان، اولیاء، مدیر و معلمان ) نیز به عنوان منابع استرس معلمان شناسایی شده اند.
معلمان با وظائف متعددی روبرو هستند : تدریس،کارهای اداری ،امتحانات، ملاقات با اولیاء و همکاران،تصمیم گیری د ر امور مدرسه و... بنابراین شما معلمان با بکارکیری مهارتهایی از وقت خود به شکل بهنری استفاده نمائید .
- فعالیتهایتان را اولویت بندی کنید
- زمانتان را در محدوده های کوتاه مدت(روزانه)، میان مدت (هفتگی)و بلند مدت (سالانه)برنامه ریزی نمایید .
- برای هر فعالیتی زمان مناسبی را در نظر بگیرید.-
- کارهای ساده و جزیی را به سرعت انجام داده و آنها را از سر راه بردارید.-
- انجام بعضی از فعالیتها را به دیگران تفویض نمایید.
هر روشی که از طریق آن فرد شاغل وضعیت یا رفتار خاصی را پیش خود بررسی کند به عنوان خود پی جویی شناخته میشود که به مشاهدات و ثبت رویدادها ، سابقه ای از اندیشه ها و احساساها، تعداد بروز رفتار خاص یا مقیاسهای ارزیابی شدت یک رویداد به دست می آید ، در واقع خود پی جویی نوعی دفترچه یاد داشت روزانه محسوب می شود که از طریق آن فرد پیشینه ها و پیامد های یک رویداد را می شناسد و متوجه میشود که رفتارها و احساساها هستند که پیش و یا پس از رویداد ظاهر می شوند . اجتناب از مواجهه و رویارویی با مسائل ، مساله می تواند در رابطه با دانش آموزان باشد مثلا بیقراری ، خستگی یا درس نخواندن دانش آموز که اگر شما به عنوان معلم بتوانید در چنین موقعیتی آرامش خود را حفظ کرده و از مواجهه با چنین مسایلی خود داری نمایید ، دانش آموز مورد نظر هم آرام می گیردو شما بهتر می توانید راه های مؤثر تری برای رفع مشکل بیابید.
بعد از خستگیهای ناشی از کاردر مدرسه سعی کنید بدن خود را با استفاده از شیوه های مخصوص ریلکسیش( خود آرام بخشی) ، در حالت آرامش قرار دهید .
اگر بیشترین استرس شما مربوط به مدرسه است میتوانید به علایقی که در بیرون از مدرسه دارید فکر کنید و از آنها لذت ببرید
مسایل و احساسات خود را با دیگران در میان بگذارید. وقتی سعی کنید در باره مسایل خود با دیگران صحبت نکنید، مقداری انرژی از شما گرفته می شود که این خود باعث استرس می شود . علاوه بر این سعی در بازداری مسایل به وسواس فکری منجر می شود . (پن باکر و دیگران در سال 1986) طی مطالعه ای در مورد دانشجویان از آنها خواستند که مسایل و مشکلات خود را بنویسند یا در مورد آنها با دیگران صحبت کنند . نتایج مطالعه نشان داد که این تعداد از دانشجویان نسبت به گروه مقایسه در طی چند ماه بعد کمتر بیمار شدند و از سلامت جسمی و روانی بیشتری بر خور دار بودند. گری و فریمن تاکید دارند که صحبت کردن با همکاران تاثیر قابل ملاحظه ای بر کاهش استرس در بین معلمان دارد.
افزایش تواناییها و مهارتها
اگر از شما خواسته شود از یک روش تدریس که با آن آشنایی ندارید استفاده کنید یا درسی را تدریس کنید که در باره موضوع آن علم کافی ندارید دچار استرس میشوید . اما با شرکت در گارگاه های آموزشی می توانید مهارتهای جدیدی را کسب کنید و یا بر میزان علم و آگاهی خود بیفزایید و از این طریق استرس خود را کاهش دهید .(سیدمن و زاکر من)1992 خاطر نشان کرده ند که اگر این گارگاه ها ی آموزشی بتواند مهارتهای اداره کلاس از سوی معلمان را افزایش دهند مقدار زیادی از استرس معلمان کاهش می یابد .
در نهایت به این نکته توجه داشته باشید که تنها شما هستید که می توانید به خودتان کمک کنید . در واقع فرصت به حداقل رساندن استرس به دست خود شماست .
منبعwww.zibaweb.com
